Bu yazı 28/06/2025 tarihinde yayınlanmıştır.
*Prof. Dr. Orhan ALİMOĞLU
“Benim hayattaki ilkem işe adanmışlıktır; Allah sizi doğru zamanda, doğru yerde mükâfatlandırır.”
Böyle diyor Gazze’li Dr. Sobhi Skaik. Yaşadığı zorluklar, maruz kaldığı haksızlıklar ve omuzladığı büyük sorumlulukların karşısında hala dimdik, ilerlemiş yaşına rağmen hala enerjik. Yüzünde, gözlerinde gezinen kararlılık ve inanç tam da Dr. Sobhi’nin kastettiği duruşu özetliyor: adanmışlık.
O adanmışlık ki, başhekimi olduğu Gazze’deki Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesini, İsrail ordusunun ağır işgali ve saldırıları altında adeta bir insani direniş hattına dönüştürdü. 2023’ün Ekim ayında, daha savaşın ilk günlerinden itibaren İsrail Ordusu bütün insani, hukuki ve ahlaki ilkeleri çiğneyerek öncelikle hastaneleri hedef almaya başladı. Bunlardan biri de Gazze’deki tek kanser hastanesi olan Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesi'ydi. Hastanenin genel müdürü Dr. Sobhi Skaik, hayatı boyunca karşılaştığı hiçbir krize benzemeyen bir zorlukla karşı karşıyaydı.
30 Ekim'de hastaneyi doğrudan hedef alan bombardımanlar başladı ve bunu altyapının çöküşü izledi; elektrik kesintileri, tıbbi malzeme ve ilaç tedarikinin engellenmesi, kemoterapi makinelerini çalıştırmak için gereken yakıtın tükenmesi ve hastanenin boşaltılması için arkası kesilmeyen askeri tehditler… Dr. Sobhi bütün bu tehditlere ve zor şartlara rağmen Gazze’de tedavi gören 10 binden fazla kanser hastasının gidecek başka hiçbir yeri olmadığını vurgulayarak hastaneyi terk etmeyi reddetti.
Ancak saldırılar daha da şiddetlendi. 1 Kasım’da hasta odaları doğrudan hedef alındı; mermiler duvarları delip geçiyor, hastanenin içinde toksik kimyasal silahların dumanları yayılıyordu. Hastalar, korku ve kaos içinde başka hastanelere nakledilmek zorunda kalındı; bu zorlu süreçte dört hasta yaşamını yitirdi. Hastanenin tahliyesinden günler sonra İsrail ordusu, hastaneyi askeri bir karargâha dönüştürdü ve gelişmiş tıbbi ekipmanları tahrip etti.
Dr. Sobhi liderliğindeki ekip tüm bu yıkıma rağmen, “Türkiye-Filistin Dostluk” adını bir direniş ve dayanışma sembolü olarak yaşatmaya devam etti. Hastaların sevkleri, tedavi ve güvenlikleri esas alınarak önce Han Yunus’taki Dar El-Salam Hastanesi’ne, ardından Nasser Hastanesi’ne ve oradan da Şifa Hastanesi’ne kadar uzanan bir tür mecburi yolculuğa dönüştü. Ancak ekip gittiği her yerde “Türkiye-Filistin Dostluk” adını adeta bayraklaştırdı.
Anlatılanlar, insanlığı kendine ilke edinmiş bir hekimin zorlu yolculuğundan yalnızca kısa bir kesittir. Dr. Sobhi İsmail Skaik, Gazze’de, Zayton Mahallesi’nde beş erkek, beş kız kardeşten oluşan kalabalık bir Filistinli ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Temel eğitimini Gazze’deki okullarda tamamlamıştır. Filistin Lisesinden mezun olan Dr. Sobhi burada Gazze Şeridi’nin en başarılı öğrencileri arasında yer almıştır.
İkisi kız, ikisi erkek 4 evlat sahibi olan Dr. Sobhi, kendisi gibi doktor olan çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Dr. Eman Skaik ile evlidir.
Dr. Skaik, 1981 yılında Mısır Ayn Şems Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olmuştur. Ardından, 1988’de aynı üniversitede Genel Cerrahi alanında uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. Akademik kariyerini, 1993 yılında Edinburgh Kraliyet Cerrahlar Koleji’nde fellow olarak sürdürmüş; burada ileri düzey cerrahi eğitimini başarıyla tamamlamıştır. Ayrıca Suudi Arabistan ve Filistin'de çeşitli uzmanlık belgeleri almıştır: Arap Kurulu Uzmanlık Belgesi (1994), Suudi Kurulu Uzmanlık Belgesi (1998) ve Filistin Kurulu Uzmanlık Belgesi (2004).
Kariyerine Mekke’deki Hira Hastanesi’nde başlayan Dr. Sobhi Skaik, daha sonra 1994–2001 yılları arasında Cidde’deki Kral Fahd Hastanesi’nde çalışmıştır. Burada cerrahi danışman ünvanlı alan ve ileri cerrahi programların kurulmasına katkıda bulunan Dr. Sobhi 2001 yılında Gazze’ye dönmüştür. Dr. Sobhi Gazze Şifa Hastanesi’nde altı ay süreyle cerrahi bölüm başkanlığı yaptıktan sonra, Şifa Hastanesi’nin başhekimliğine getirilmiştir.
Uzman bir cerrah ve vizyoner bir yönetici, hoca olarak Dr. Sobhi Gazze’deki Tıp fakülteleri ve hastanelerde birçok eğitim programı ve bölümün kurucusudur. Kurucusu olduğu başlıca programlar:
Dr. Sobhi cerrahlık ve yöneticiliğinin yanı sıra, El-Azhar Üniversitesi, Gazze İslam Üniversitesi ve El-İsra Üniversitelerinde uzun yıllar öğretim üyeliği de yapmıştır. 2002’den bu yana Filistin Tabipler Birliği'nde Cerrahlar Birliği Başkanlığı görevini yürütmektedir. Hâlen İstanbul’da, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’nda konuk öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
Doktorluğunun ve yoğun mesaisinin yanı sıra toplumsal sorunlara duyarlı bir Gazze’li olarak 8 yıl boyunca Gazze Belediye Meclisi Üyeliği görevini yürütmüş, belediye hizmetlerinin geliştirilmesine katkı sunmuştur. 2022’den bu yana Filistin Cerrahlar Derneği Başkanlığı sürdürerek Filistin’de cerrahi standartların gelişimine öncülük etmiştir.
Ağustos 2021’de açılan Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesi, Gazze İslam Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesindeki ilk üniversite hastanesi olarak hizmete başladı. En gelişmiş bilgisayar sistemleriyle donatılan bu hastane, aynı zamanda bir bilimsel araştırma merkezine de ev sahipliği yapmaktaydı.
Kuruluşundan bu yana hastanenin başhekimliğini sürdüren Dr. Sobhi Skaik, hastanenin gelişimi için beş yıllık kapsamlı bir çalışma planı hazırlamıştır. Söz konusu plan iki temel amaca odaklanmıştır; yeni hekimlerin yetişeceği bir üniversite hastanesine dönüştürmek, Gazze Şeridi’ndeki tüm kanser hastalarını kapsayacak şekilde, kanser ve kan hastalıklarının tanı ve tedavisinde uzmanlaşmış ulusal bir merkez hâline getirmek.
7. Filistin Cerrahi Kongresi kapsamında 2023 yılında gerçekleştirdiğim son Gazze ziyaretinde, Türk-Filistin Dostluk Hastanesi ile Gazze İslam Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni ziyaret ettim. Ziyaret kapsamında, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fadel Naim, fakülte öğretim üyeleri, tıp öğrencileri ve Prof. Dr. Sobhi Skaik ile iş birliği olanaklarını değerlendirdim. Hastanenin kapsamlı imkânları ve titizlikle düzenlenmiş tıbbi sistemi beni oldukça etkilemişti. Ancak 2023 yılında başlayan saldırılar, bu sağlık tesisini bir askeri hedefe dönüştürdü!
30 Ekim akşamı, Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesi’nin doğu kanadının üçüncü katından yükselen dumanlar ve hastane binasında yankılanan şiddetli top atışlarıyla felaket resmen başladı. Sağlık ekibi saldırıyı derhâl Filistin Sağlık Bakanlığı’na bildirdi; ancak karşı karşıya kaldıkları vahim durum karşısında onlar da çaresiz kaldılar. Elektrik ve suyun tamamen kesilmesiyle birlikte şartlar daha da kötüleşti; altyapıyı korumaya yönelik tüm çabalar başarısız oldu.
Ertesi gün, 31 Ekim sabahı itibarıyla bombardıman yeni hedeflerle tekrar başladı; bu kez hedef, batı kanadının üçüncü katıydı. Saldırı, tıbbi ekipmanların ve hastane demirbaşının bir kısmını daha kullanılamaz hâle getirdi. Ancak elektrik, su ve yakıt gibi temel hizmetlerin yokluğu, bombardımana daha tehlikeli bir boyut kazandırdı. Zira kemoterapi cihazlarının çalışabilmesi için gereken yakıtın girişine, işgal güçleri tarafından kasten izin verilmemekteydi.
1 Kasım’da, saldırılar bu kez hasta odalarını doğrudan hedef aldı; mermiler duvarları delip geçti. Yinelenen askeri tehditler karşısında, başhekim Dr. Sobhi öncülüğündeki hastane yönetimi, içeride tedavi gören kanser hastalarını, başka bir sığınağın olmadığını bilmelerine rağmen tahliye etmek zorunda kaldı.
Yukarıda da bahsedildiği gibi sağlık ekibi, Han Yunus’taki özel Dar El-Selam Hastanesi’ne taşındı ve burayı geçici bir kanser tedavi merkezine dönüştürdü. Ancak üç hafta sonra bu merkez de bombalandı ve ekip, Nasser Hastanesi’ne geçti. Ne yazık ki, burası da bir ay içinde saldırıya uğradı. Yer değiştirme süreci devam etti; hastalar Rafah’taki Ebu Yusuf El-Najjar Hastanesi ile Nuseirat Kampı’ndaki El-Razi Kliniği’ne sevk edildi. Daha sonra Sahra Hastanesi’ne, en sonunda da tekrar Nasser Hastanesi’ne sevk edildi. Her yeni merkezde ekip, kararlılığın bir simgesi olarak “Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesi” adını yaşatmaya devam etti.
2023 sonuna gelindiğinde, işgal ordusu hastanenin asıl binasını ele geçirdi ve bütün uluslararası hukuk ve ahlakı çiğneyerek burayı askeri bir karargâha dönüştürdü, kısa sürede hastanedeki gelişmiş tıbbi ekipmanları hiçbir askeri gerekçe göstermeksizin tahrip etti. Bu saldırılarda yer alan İsrail ordusu askerleri, söz konusu saldırılara ait görüntüleri kamuoyuna sözde bir “başarı” olarak servis etti.
21 Mart 2025 tarihinde bir kez daha, İsrail güçleri uluslararası hukuku açıkça ihlal ederek Gazze merkezindeki Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesi’ni bombaladı. Ateşkesin ihlalini takiben gerçekleşen bu yıkım, son sığınağını kaybeden sivillerin ve hastaların çektiği acıyı daha da derinleştirdi.
Sürdürülebilir sağlık sistemleri kurmaktan savaşlara direnmeye uzanan bir yaşam öyküsüyle Dr. Sobhi Skaik, insanlığın ve vatanına bağlılığın somut bir örneğidir. “Benim ilkem işe adanmışlıktır; Allah sizi doğru zamanda, doğru yerde mükâfatlandırır.” sözleri, Dr. Sobhi Skaik’in hayat felsefesini özetlemektedir.
İntern Dr. Mohammad Al-Hajjar ve Gazeteci-Yazar Mustafa Ekici’ye katkılarından dolayı teşekkür ederim.
Bu site içeriğinin telif hakları Stratejik Düşünce Enstitüsü’ne ait olup 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca kaynak gösterilerek kısmen yapılacak alıntılar dışında önceden izin alınmaksızın hiçbir şekilde kullanılamaz ve yeniden yayımlanamaz. Bu sitede yer alan SDE'nin kurumsal bilgileri ile SDE Akademik Personeli'nin çalışmaları dışındaki diğer görüş ve değerlendirmeler, yalnızca yazarının düşüncelerini yansıtmaktadır; SDE'nin kurumsal görüşünü temsil etmemektedir.
